Από το 1937 έως και σήμερα τα κλασικά παραμύθια της Disney και οι αποδόσεις τους σε ταινίες κινουμένων σχεδίων κατέχουν σίγουρα μια πολύ ξεχωριστή θέση στις αναμνήσεις των παιδικών μας και όχι μόνο χρόνων. Αλλά πιο συγκεκριμένα αυτά γύρω από ιστορίες με βασίλισσες, πρίγκιπες, κλπ. έχουν ένα ιδαίτερο ενδιαφέρον. Με ζώα και αντικείμενα που έρχονται στη ζωή και τραγουδούν χαρούμενα, με μάγια και ξόρκια, με ηρωίδες με μεγάλα μάτια, με εγγυημένο ευτυχισμένο τέλος, δεν υπάρχει τίποτα ανησυχητικό ή σκοτεινό σε αυτές τις ταινίες… Όλα καλά, μέχρι να ρίξουμε μια ματιά, πιο βαθιά στις ιστορίες που βασίστηκαν. ‘Ολοι οι “βιβλιοφάγοι” εκεί έξω θα γνωρίζουν πως καμία ταινία/κινούμενο σχέδιο δεν έχει αποτυπωθεί στο 100% με βάση το βιβλίο ή την άρχική ιστορία από την οποία εμπνεύστηκε. Όλες οι ιστορίες αποκλείνουν έστω και λίγο και τα συγκεκριμένα παραμύθια δεν αποτελούν εξαίρεση.
Έτσι λοιπόν είπα να μοιραστώ μαζί σας μερικές από αυτές τις “περίεργες” ιστορίες πίσω από αυτές τις πολυαγαπημένες ταινίες κινουμένων σχεδίων και τους χαρακτήρες τους.
Frozen (Ψυχρά και ανάποδα)
Ίσως το παραμύθι με τα λιγότερα κοινά στοιχεία με την αρχική εκδοχή του. Eνώ το Frozen είναι μια ιστορία για την αδελφική αγάπη και την υπέρβαση του φόβου της πρωταγωνίστριας για τη δύναμη που κατέχει, η Βασίλισσα του Χιονιού είναι ένα πολύ πιο σκοτεινό παραμύθι. Όμως, και τα δυο τελικά καταλήγουν σε ένα ευτυχές τέλος.
Στη Βασίλισσα του Χιονιού, ο διάβολος φτιάχνει έναν μαγικό καθρέφτη που δείχνει στους ανθρώπους μόνο τις κακές και άσχημες πτυχές του εαυτού τους. Όταν ο καθρέφτης θρυμματίζεται, θραύσματα μπαίνουν στα μάτια και τις καρδιές των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο, παγώνοντας τις καρδιές τους. Χρόνια αργότερα, ένα θραύσμα μπαίνει στο μάτι ενός αγοριού που ονομάζεται Κάι, με αποτέλεσμα να μετατραπεί σε ένα σκληρό και άκαρδο νεαρό και να εγκαταλείψει το σπίτι του, τη γιαγιά και την καλύτερη του φίλη, Γκέρντα.
Όταν η Βασίλισσα του Χιονιού θα τον συναντήσει θα τον μαγέψει δίνοντάς του δυο φιλιά με σκοπό να τον απαγάγει και να τον κρύψει στο παλάτι της… Ναι, καλά ακούσατε, δίνοντας δύο φιλία σε ένα άγνωστο ανήλίκο παιδί που περιπλανιόταν μόνο του. Τα φιλιά της πάγωσαν εντελώς την καρδιά του με αποτέλεσμα να μην νιώθει πλέον το κρύο. Όλοι όσοι ήξεραν το παιδί υπέθεσαν ότι έπεσε στο ποτάμι και πέθανε, αλλά η Γκέρντα είναι σίγουρη ότι είναι ζωντανός και ξεκινά μια επική αναζήτηση για να τον σώσει.
Ariel the little mermaid (Η μικρή γοργόνα)
Στην απόδοση της Disney η γοργόνα Άριελ τελικά κερδίζει την καρδιά του πρίγκιπα Έρικ, παίρνει πίσω τη φωνή της και γιορτάζει με έναν όμορφο γάμο σε μια βάρκα, περιτριγυρισμένη από τους υδρόβιους φίλους και την οικογένειά της. Στην αρχική ιστορία του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, τα πράγματα δεν τελειώνουν και τόσο ρόδινα.
Στην πραγματικότητα, η ιστορία είναι τραγική καθ’ όλη τη διάρκειά της. Αρχικά, η μεταμόρφωση της Άριελ σε άνθρωπο της προκαλούσε διαρκή ανυπόφορο πόνο, και αργότερα ο πρίγκιπας της ράγισε την καρδια, αφού παντρεύτηκε τελικά κάποια άλλη, την οποία θεωρούσε λανθασμένα υπεύθυνη για την διάσωσή του από ένα ναυάγιο. Η μάγισσα της θάλασσας την ενημέρωσε ότι αν σκοτώσει τον πρίγκιπα θα ξαναγίνει γοργόνα και θα ζήσει κανονικά, ωστόσο η Άριελ επέλεξε να θυσιαστεί για τον αγαπημένο της, πηδώντας στη θάλασσα την ώρα του γάμου, μία κίνηση που τελικά τη μεταμόρφωσε σε στήλη άλατος.
Cinderella (Σταχτοπούτα)
Γυάλινα γοβάκια, μια νεράιδα νονά, τα μάγια που διαρκούν μέχρι τα μεσάνυχτα και μια άμαξα κολοκύθα είναι αυτό που συνήθως έρχεται στο μυαλό κατά την αναφορά αυτής της ιστορίας.
Έχουν υπάρξει πολλές εκδοχές της ιστορίας που καλύπτουν διαφορετικές εποχές και πολιτισμούς, όμως η Disney την έμπνευση της ταινίας την πιστώνει στην έκδοση του Charles Perrault, “Cendrillon”, του 1697. Ωστόσο, η έκδοση του παραμυθιού του 19ου αιώνα των αδερφών Γκριμ, η οποία βασίζεται επίσης στην αρχική ιστορία του Perrault, είναι πολύ πιο σκοτεινή από αυτή της Disney. Στην εκδοχή τους, η νεράιδα νονά δεν υπάρχει. Αντίθετα, στην “Aschenputtel” (Γερμανική εκδοχή του ονόματος) της δίνονται τρια φορέματα για τρεις διαφορετικούς χορούς από ένα δέντρο, δίπλα από τον τάφο της μητέρας της, που φύτεψε η ίδια και πότιζε με τα δάκρυά της. Όταν ο πρίγκιπας έρχεται προσπαθώντας να βρει σε ποιόν ανήκει το γοβάκι, οι κακές θετές αδερφές της καταφεύγουν στο να κόψουν κομμάτια των ποδιών τους για να προσπαθήσουν να τα χωρέσουν στο γοβάκι. Η μία κόβει το δάχτυλο του ποδιού της, η άλλη της κόβει τη φτέρνα. Το αίμα που στάζει από τα παπούτσια τους, προδίδει το σχέδιο τους να εξαπατήσουν τον πρίγκιπα και στο τέλος, τους βγάζουν τα μάτια περιστέρια με τα τσιμπήματά τους.
Sleeping beauty (Η ωραία κοιμωμένη)
Η γνωστή πριγκίπισσα της Disney δέχεται μία κατάρα από τη διαβολική νεράιδα Maleficent, να πεθάνει αφού τρύπησει το δάχτυλό της σε έναν περιστρεφόμενο τροχό. Ωστόσο, χάρη σε μια ευχή από μια καλή νεράιδα, η πρωταγωνήστρια πέφτει σε βαθύ ύπνο μέχρι να ξυπνήσει από το φιλί της αληθινής αγάπης.
Η αρχική ιστορία χρονολογείται το 1634, με όνομα “Sun, Moon and Talia” του Giambattista Basile. Σε αυτή την εκδοχή, η πριγκίπισσα (Talia) τρυπάει το δάχτυλό της με ένα θραύσμα δηλητηριώδους λιναριού και η ιστορία διαδραματίζεται στο βασίλειο του πατέρα της. Και κάπου εδώ τελειώνουν οι ομοιότητες…
Ένας άγνωστος βασιλιάς που τυχαίνει να διασχίζει τη συγκεκριμένη περιοχή, την βρίσκει να κοιμάται και αφού αποτυγχάνει να την ξυπνήσει, την βιάζει. Και σαν αυτό να μην έφτανε αυτό, η πριγκίπισσα αργότερα γεννά δίδυμα ενώ είναι ακόμη αναίσθητη! Το ένα από τα δίδυμα ρουφά το θραύσμα από το δάχτυλό της, με αποτέλεσμα να την ξυπνήσει. Παρά το βισμό της από τον συγκεκριμένο βασιλιά, καταλήγει να τον παντρεύεται. Όταν όμως, το μαθαίνει η γυναίκα του βασιλιά, προσπαθεί να σκοτώσει τα δίδυμα, δίνοντάς τα στον μάγειρα του παλατιού να τα σερβίρει για βραδινό στον ίδιο τον βασιλία. Μαθαίνοντάς το αυτό ο βασιλιάς, εξοργίζεται και αποφασίζει να την κάψει ζωντανή και να ζήσει ελεύθερα με την Talia.
Snow White (Χιονάτη)
Το αυθεντικό γερμανικό παραμύθι του 19ου αιώνα, γραμμένο από τους αδερφούς Grimm, δεν είναι και τόσο διαφορετικό από την εκδοχή που γνωρίζουν οι περισσότεροι. Στο παραμύθι, η διαβολική βασίλισσα και μητριά της Χιονάτης δεν ζητά την καρδιά της σε ένα κουτί, αλλά το συκώτι και τους πνεύμονές της. Και φυσικά, όχι για κάποιο καλό σκοπό, αλλά για να τα φάει για δείπνο. Επίσης, είναι ήδη νεκρή τη στιγμή που τη βρίσκει ο πρίγκιπας, αλλά παρ’ όλα αυτά την ερωτεύεται. Αποφασίζει να σύρει το φέρετρο με το πτώμα της (ένας θεός ξέρει με ποιό προορισμό και με τι “περίεργες” προθέσεις) και κάπως έτσι, το κομμάτι του δηλητηριώδους μήλου που την είχε σκοτώσει, ξαφνικά ξεκολλάει από το λαιμό της και η Χιονάτη ξυπνά.
Τέλος, ως τιμωρία για τις κακές της πράξεις, η κακιά βασίλισσα αναγκάζεται να φορέσει ένα ζευγάρι πυρωμένα σιδερένια παπούτσια που τοποθετήθηκαν μπροστά της με τη χρήση λαβίδας (τόσο καυτά) και “καταδικάζεται” να χορέψει με αυτά μέχρι να λιώσουν τα πόδια της και να πεθάνει.
Ειλικρινά δεν έχω ιδέα γιατί μια εταιρία παραγωγής ταινιών κινουμένων σχεδίων για παιδιά (το τονίζω, παιδιά) βασίστηκε στα συγκεκριμένα παραμύθια αφού θα χρειαζόταν να αλλάξει σε τέτοιο βαθμό τη ροή της ιστορίας τους, ώστε να γίνουν τελικά κατάλληλα για παιδιά. Προφανώς τα αρχικά παραμύθια γράφτηκαν σε τελείως διαφορετικές εποχές από τη σύγχρονη εποχή στην οποία ζούμε, με τελείως διαφορετικές συνθήκες ζωής, προβλήματα, παραστάσεις, προσλαμβάνουσες και δεν μπορούμε να έχουμε την παραμικρή ιδέα τι είχε ο κάθε συγγραφέας στην φαντασία του.
Όπως και να ‘χει, επειδή θεωρώ ότι έχει αρκετό ενδιφέρον το συγκεκριμένο θέμα και επειδή υπάρχουν και άλλα πολλά τέτοια παραμύθια, επιφυλάσσομαι να ψάξω και να επανέλθω με 2ο μέρος.