Η τέχνη της φωτογραφίας μας κάνει να βλέπουμε τον κόσμο διαφορετικά. Χρησιμεύουν ως δεξαμενές για ατελείωτες αναμνήσεις και αξέχαστες διαδρομές. Λένε, «Μια καλή φωτογραφία περνά ένα μύνημα, μια πολύ καλή φωτογραφία όμως αντικατοπτρίζει μια ολόκληρη η ιστορία». Οι φωτογραφίες αποτελούν μια από τις κύριες πηγές έμπνευσης για τους ανθρώπους εδώ και αιώνες. Πολλές φορές αποκαλύπτουν κρυφές αλήθειες για το παρελθόν.
Παρακάτω θα δούμε μια, κατά την γνώμη μου πολύ ενδιαφέρουσα συλλογή φωτογραφιών από τους δύο τελευταίους αιώνες. Θεωρώ πως αποδεικνύεται το ποσό δραστικά μπορεί μια εικόνα να διαδώσει νέα, να ανοίξει μάτια, να αλλάξει γνώμες και να αρχίσει κινήματα, κλπ.
Marhew Brady – Gettysburg 1863
Ο Mathew Brady παρόλο που υπήρξε διάσημος για τα πορτρέτα στρατηγών και προέδρων, αποφάσισε να πάρει την κάμερά του και μαζί με τα στρατεύματα της Ένωσης να κατευθυνθεί στη μάχη, την εμφύλια σύρραξη των ΗΠΑ, το 1863 στο Gettysburg.
Λόγω των αργών ταχυτήτων των φιλμ και το πόσο δύσκολη ήταν η εμφάνισή τους εκείνη την εποχή, οι περισσότερες από τις εικόνες του επικεντρώθηκαν στα ζοφερά αποτελέσματα της μάχης και οχι κατά τη διάρκειά της. Κατάφερε να απαθανατίσει τη σκληρή πραγματικότητα και να τη δώσει ωμά στα μάτια του απλού λαού που δεν είχε ιδέα για το τι επικρατούσε σε μια τέτοια μάχη.
Eddie Adams – Βιετκόνγκ 1968
Ο Έντι Άνταμς κέρδισε ένα βραβείο Πούλιτζερ για τη σύλληψη της εκτέλεσης αυτού του στρατιώτη της Βιετκόνγκ από έναν αξιωματικό. Ο συγκεκριμένος στρατιώτης ηγούταν μιας ομάδας ανδρών που δολοφονούσε άοπλος πολίτες. Όμως, ανεξάρτητα από την κατάσταση, αυτή η εικόνα έγινε το χαρακτηριστικό παράδειγμα της άγριας κατάστασης του πολέμου του Βιετνάμ και κατάφερε να αποτελέσει την έναρξη του τέλους του πολέμου από πολιτικής απόψεως.
Alfred Eisenstaedt – Times Square 1945
Όταν η Ιαπωνία παραδόθηκε κανείς δεν ήταν πιο ευτυχισμένος από τους στρατιώτες που είχαν έρθει αντιμέτωποι με την προοπτική να σταλούν στην Ιαπωνία αφού μόλις είχαν επιστρέψει από τον πόλεμο στην Ευρώπη.
Ο Alfred Eisenstaedt βρισκόταν εκείνη την ημέρα στην πλατεία Τάιμς και έβγαλε φωτογραφίες από το γλέντι. Εντόπισε έναν ναύτη που φιλούσε κάθε γυναίκα που συναντούσε. Ωστόσο, αυτή η εικόνα του ναύτη που φιλούσε μια όμορφη νοσοκόμα, έγινε το εξώφυλλο του “Life Magazine”.
Hindenburg 1937
Η έκρηξη του Hindenburg απείχε πολύ από τις πιο θανατηφόρες καταστροφές του 20ού αιώνα, παρόλα αυτά, το πως πραγματοποιήθηκε και εξελίχθηκε η έκρηξη ήταν το πιο τραγικό της υπόθεσης, ο κατακλυσμός των μέσων μαζικής ενημέρωσης για εκείνη την ημέρα, περισσότεροι από 20 δημοσιογράφοι ήταν παρόντες και κατέγραφαν, όταν το αεροσκάφος έπεσε.
Πριν από τη συντριβή, το zeppelin θεωρούταν ένας εξαιρετικά ασφαλής τρόπος μεταφοράς. Αλλά καθώς το Hindenburg συνετρίβη, έτσι χάθηκε και η εμπιστοσύνη για την ασφάλεια των zeppelins. 10 χρόνια διατλαντικού ταξιδιού σταμάτησαν ξαφνικά, με 35 νεκρούς, αυτή την τραγική ημέρα, το 1937. Η χρυσή εποχή του αεροσκάφους αποτελούσε πια παρελθόν.
Ansel Adams – Tetons Snake River 1942
Ο Ansel Adams άλλαξε τον όρο και την τέχνη της φωτογραφίας μια για πάντα, γι’αυτό και αποκαλείται “πατέρας” της φωτογραφίας. Σε μια εποχή που “τα shutterbugs”, οι νέοι ενθουσιώδεις φωτογράφοι προσπαθούσαν να κάνουν τη φωτογραφία μια μορφή τέχνης μέσω αλλαγής/παραμόρφωσης των εικόνων, ο Adams άφησε τις καθαρές και μη επεξεργασμένες εικόνες της φύσης να μιλήσουν από μόνες τους.
Ο Adams είχε ιδιαίτερο πάθος για το Kings Canyon στην Καλιφόρνια. Φωτογράφισε λοιπόν το τοπίο και μαζί με τις φωτογραφίες του οργάνωσε ένανα συλλαλητήριο στην Ουάσινγκτον, με αίτημα να ανακηρυχθεί η περιοχή ως εθνικό πάρκο και να προστατευθεί. Οι φωτογραφίες του ήταν αρκετά πειστικές και έτσι το αίτημά του έγινε δεκτό.
Εκτός της επιθυμίας του που πραγματοποιήθηκε, ακούσια ενέπνευσε και δημιούργησε ενα ολόκληρο “κίνημα” φωτογραφιών με θεματολογία φύση, τοπία, άγρια ομορφιά, κλπ.
Ernesto Che Guevara 1967
Τα χαρακτηριστικά πορτραίτα του ταυτίστηκαν με την έννοια της επανάστασης. Ο Ερνέστο Τσε Γκεβάρα ήταν γνωστός ως ο προστάτης των επαναστατών και λαϊκός ήρωας της Κούβας.
Ο σκοπός αυτής της φωτογραφίας ήταν ο παραδειγματισμός. Ο βολιβιανός στρατός συνέλαβε και εκτέλεσε τον Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, θάβοντάς τον σε μυστική τοποθεσία λίγο μετά την λήψη αυτής της φωτογραφίας σε μια προσπάθεια να ενημερώσει τον κόσμο ότι ήταν νεκρός και με την ελπίδα ότι η πολιτική αναταραχή που είχε προκαλέσει θα πεθάνει μαζί του .
Αυτό που δεν περίμεναν ήταν ότι η δολοφονία του θα έκανε μόνο τον θρύλο του δυνατότερο. Η κραυγή του συλλαλητηρίου με το όνομα “Che lives!” υιοθετήθηκε γρήγορα και τον εδρέωσε ως σοσιαλιστή μάρτυρα.
Einstein 1951
Ο Αϊνστάιν άλλαξε τον κόσμο, αλλά αυτή η εικόνα του άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο τον αντιλαμβανόταν το κοινό. Ήταν ένας άνθρωπος με χαρακτήρα και προσωπικότητα και όχι απλώς ένας λαμπρός φυσικός κλεισμένος σε ένα εργαστήριο.
Κατά τα 72α γενέθλια του, ο Αϊνστάιν δεν μπόρεσε να ξεφύγει από τον Τύπο, όταν όλοι ήθελαν μια δήλωση της ιδιοφυΐας εκείνη την ημέρα. Χαμογελούσε ακατάπαυστα κατά τη διάρκεια των φωτογραφιών, έως ότου ο Arthur Sasse του ζήτησε να του δείξει τα δόντια του. Χωρίς συγκεκριμένο λόγο, εκείνη τη στιγμή ο Αϊνστάιν έβγαλε τη γλώσσα του και ετσι γεννήθηκε ένα στιγμιαίο κλασικό πορτραίτο που έμεινε στην ιστορία.
Dali Atomicus 1948
Ο Philippe Halsman ήταν διάσημος διότι έκανε κάτι πρωτοφανές, φωτογράφιζε ανθρώπους ενώ πηδούσαν. Η πιο διάσημη εικόνα του ήταν η “Dali Atomicus”, με εικονιζόμενο τον Salvador Dali και δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε το γιατί.
Μετά από 6 ώρες και 28 επαναλήψεις με τις γάτες και τα νερά, κατάφερε τελικά τη λήψη της περίεργης αυτής εικόνας που είχε κατά νου. Αυτή η φωτογραφία συνέλαβε επίσης το ημιτελές έργο Leda Atomica, που φαίνεται στη δεξιά πλευρά.
Χάρη στον Halsman, τα πορτρέτα μετουσιώθηκαν από βαρετά και άψυχα σε περιπετιώδη και διασκεδαστικά. Το περιοδικό Life αναγνώρισε την ιδιοφυΐα του και τον φιλοξένησε σε επτά διαφορετικά τεύχη.
Σελήνη 1969
Δεν υπάρχουν πολλές εικόνες που να μπορούν να τραβήξουν τις εντυπώσεις όπως αυτή. Λήφθηκε στην σεληνιακή επιφάνεια, η φωτογραφία απεικονίζει τον Buzz Aldrin με τη σημαία των Ηνωμένων Πολιτειών τον Ιούλιο του 1969.
Προφανώς και δεν μπορώ να καλύψω όλες αυτές τις φωτογραφίες που έμειναν στην ιστορία, γι’ αυτό θα δούμε συνοπτικά/ονομαστικά μερικές επιπλέον συμμετοχές.
