Όταν το ποδόσφαιρο τα έβαλε με τον πόλεμο

Μεγάλη Τετάρτη 7 Απριλίου του 1999. Η Γιουγκοσλαβία βομβαρδίζεται ανηλεώς από το ΝΑΤΟ για το θέμα του Κοσόβου. Σχολεία, νοσοκομεία και άλλοι χώροι φιλοξενίας αμάχων πλήττονται για ακόμη μια φορά στην γεμάτη με το αίμα αθώων ιστορία. Φωνές διαμαρτυρίας ακούγονται από πολλές πλευρές αλλά τίποτα ικανό να πάει κόντρα στα σχέδια του “ειρηνευτικού” ΝΑΤΟ. Κι όμως εκείνη τη μέρα βρέθηκαν κάποιοι τρελοί να δείξουν πως δεν πτοούνται απο τη θρασυδειλία των βομβαρδισμών αθώων.

Η ομάδα της ΑΕΚ ταξιδεύει εν μέσω των βομβαρδισμών στο Βελιγράδι για να παίξει φιλικό με την Παρτιζάν, θέλοντας με τον τρόπο αυτό να εναντιωθεί στην επίθεση του ΝΑΤΟ στη γειτονική μας χώρα. Ήθελε τεράστια τόλμη και την απαραίτητη δόση τρέλας για να πραγματοποιηθεί αυτό το ταξίδι.

Η ΑΕΚ δεν μπορούσε να ταξιδέψει αεροπορικώς μέχρι το Βελιγράδι καθώς το αεροδρόμιο ήταν κλειστό λόγω των βομβαρδισμών. Προτιμήθηκε η λύση της πτήσης στη Βουδαπέστη της Ουγγαρίας και εν συνεχεία του ταξιδιού στο Βελιγράδι με το λεωφορείο. Δεν ήταν απολύτως ασφαλές, κανείς δεν μπορούσε να διασφαλίσει στην Ενωση ότι κάποια αδέσποτη οβίδα δεν θα έσκαγε στο πούλμαν. Παρόλα αυτά η ΑΕΚ, που είχε προπονητή εκείνη την εποχή τον θρύλο του παγκοσμίου ποδοσφαίρου Ολεγκ Μπλαχίν, το τόλμησε και έφτασε μ’ αυτόν τον τρόπο στο Βελιγράδι. Μαζί με τους παίκτες της ΑΕΚ ταξίδεψε και ο τερματοφύλακας, Νίκος Κουρκούνας, για να δείξει κι αυτός τη στήριξη στο εν λόγω εγχείρημα.

Η στήριξη του Μανώλη Γλέζου

Ως άνθρωπος με βαθιά αντιπολεμικά αισθήματα, ο Μανώλης Γλέζος δεν μπορούσε να μείνει ασυγκίνητος από την πρωτοβουλία που πήρε εκείνη την εποχή η ομάδα του δικεφάλου και μπήκε στο αεροπλάνο για να φτάσει μαζί με τους υπόλοιπους στο εμπόλεμο Βελιγράδι. Μετά το ματς το ιστορικό στέλεχος της ελληνικής αριστεράς δεν μπορούσε να κρύψει τον ενθουσιασμό του. “Μετά το 40′-41′, πρώτη φορά οι Έλληνες ομόθυμα στο πλευρό ενός λαού. Έχω γίνει πλέον φανατικός οπαδός της ΑΕΚ” τόνισε χαρακτηριστικά. Ο Γλέζος το 1999 διένυε ήδη το 77ο έτος της ηλικίας του.

Αποθέωση από τους Σερβους

Από τη στιγμή που πέρασε τα σύνορα της τότε Γιουγκοσλαβίας με την Ουγγαρία, η αποστολή της ΑΕΚ, η οποία συνοδευόταν και από δημοσιογράφους, αποθεωνόταν παντού. Κόσμος έριχνε στο δρόμο ψωμί και αλάτι κατά τα τοπικά έθιμα ενώ παντού κυμάτιζαν ελληνικές σημαίες μαζί φυσικά με τις γιουγκοσλαβικές. Ελληνικές σημαίες υπήρχαν και στο γήπεδο που έγινε το ματς το οποίο τελείωσε πρόωρα, στο 61ο λεπτό, αφού οπαδοί εισέβαλαν ειρηνικά στον αγωνιστικό χώρο φωνάζοντας χαρακτηριστικά “Ελλάς” και “ΑΕΚ”. Ηταν στιγμές που πέρασαν στην ιστορία και θα μείνουν αξέχαστες σε όλους.

Το τελικό αποτέλεσμα, που φυσικά δεν είχε καμία ιδιαίτερη σημασία, ήταν το 1-1. Προηγήθηκαν οι γηπεδούχοι στο 13’με τον Ματέγια Κέζμαν ο οποίος μετέπειτα έκανε μεγάλη καριέρα στα ευρωπαϊκά γήπεδα ενώ για την ΑΕΚ ισοφάρισε ο Πάρης Ζουμπούλης στο 26ο λεπτό.

Πριν ξεκινήσει το παιχνίδι, οι ποδοσφαιριστές των δύο ομάδων μπήκαν μαζί στο γήπεδο, κρατώντας ένα πανό που έγραφε «NATO stop the war, stop the bombing» και φορώντας στις φανέλες τους τον χαρακτηριστικό στόχο. Οι δύο ομάδες είχαν στις φανέλες τους ένα στόχο, αντιπολεμικό σύμβολο της εποχής για να δείξουν παντού την αντίθεσή τους στην επιλογή του ΝΑΤΟ να βομβαρδίσει τη Γιουγκοσλαβία. Στο γήπεδο τέλος έδωσαν το παρόν 15.000 θεατές παρά το γεγονός ότι είχαν πωληθεί και τα 40.000 εισιτήρια. Η έλλειψη καυσίμων ανάγκασε πολύ κόσμο να παραμείνει στο σπίτι του.

Αμέσως μετά, η ελληνική αποστολή μπήκε στα πούλμαν για να προλάβει να περάσει τα σερβο-ουγγρικά σύνορα πριν νυχτώσει και οι ντόπιοι προετοιμάστηκαν για μια ακόμα (από τις συνολικά 78) νύχτες στα καταφύγια, αφού οι βομβαρδισμοί άρχιζαν όταν έπεφτε το σκοτάδι. Μαζί με την αποστολή επέστρεψε και η κόρη του προπονητή της Παρτιζάν, Λιούμπισα Τουμπάκοβιτς, καθώς έπεισε τους ανθρώπους της ΑΕΚ να την πάρουν μαζί τους στην Ελλάδα για να γλιτώσει τους βομβαρδισμούς.

Παγκόσμιος θαυμασμός

Η κίνηση της ΑΕΚ ευαισθητοποίησε την παγκόσμια κοινή γνώμη. Η μεγάλη ισπανική αθλητική εφημερίδα Marca έγραφε την άλλη μέρα: “Απίστευτο, μια Ελληνική ομάδα πήγε να παίξει ποδόσφαιρο στα χαρακώματα”. Η γερμανική Bild από την πλευρά της τόνισε: “Η ΑΕΚ πήγε να παίξει εναντίον της Παρτιζάν, με το σύνθημα έξω ο πόλεμος από τη Γιουγκοσλαβία”. Η ιταλική Gazzetta σημείωσε: “Παιχνίδι-παρένθεση στον πόλεμο με ειρηνευτικό χαρακτήρα”. Στη Σερβία, εφημερίδα “Sport” είχε τίτλο: “Αδέλφια με αδέλφια, κόντρα στον πόλεμο”. Αντίστοιχα, η “Sportski Zurnal” έγραψε: “Ανάσανε η ειρήνη”.

Για την ιστορία, αυτοί που πήραν μέρος στο παιχνίδι ήταν:

ΠΑΡΤΙΖΑΝ (προπονητής Λιούμπισα Τουμπάκοβιτς, ο οποίος παρακολούθησε το παιχνίδι φορώντας κασκόλ της ΑΕΚ): Νταμιάνοβιτς, Κράσοβιτς, Σάβιτς, Σανόγεβιτς, Στογιάνοβιτς, Βούκοβιτς, Ιλιτς, Ίβιτς, Μπιέκοβιτς, Τόμιτς, Κέζμαν.

ΑΕΚ (προπονητής Όλεγκ Μπλαχίν): Ατματσίδης (29’ Μιχαηλίδης – 40’ Κουρκούνας), Κοπιτσής (40’ Κωστένογλου), Μπαμπούνσκι (42’ Καψής) Καλιτζάκης, Τσέκολι (46’ Ζήκος), Κατσαβός, Σαβέβσκι (32’ Κασάπης), Μαλαδένης, Μιλοβάνοβιτς, Ζουμπούλης, Νικολαΐδης.