Έπειτα από μια γεμάτη νοήματα και συναισθήματα ομιλία του Joaquin Phoenix στην απονομή των Όσκαρ, κάθισα και παρακολούθησα και εγώ αυτήν την πολυσυζητημένη ταινία. Μια ταινία / ερμηνεία που προσωπικά με άφησε άφωνο.
…έδωσε μια συγκινητική ομιλία για τα «θλιβερά ζητήματα» που αντιμετωπίζει ο κόσμος, αλλά είπε ότι τα θεωρεί περισσότερο ως έναν ενοποιητικό παράγοντα παρά διαχωριστικό και ζήτησε από όλους να ζουν με αγάπη και συμπόνια. “Νομίζω ότι, είτε μιλάμε για ανισότητα μεταξύ φύλων ή για ρατσισμό ή για θέματα των ιθαγενών ή για δικαιώματα των ζώων, μιλάμε για την καταπολέμηση της αδικίας”.
Το έτος, 1981 και βρισκόμαστε στην Gotham City. Οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί γίνονται φτωχότεροι. Ο Arthur Fleck (Joaquin Phoenix) είναι ένας ανεπιτυχής κλόουν και ένας ακόμα πιο ανεπιτυχής κωμικός. Καθώς προσπαθεί απλά να υπάρξει σε μια πόλη γεμάτη σήψη, μια ακολουθία βίαιων γεγονότων θα οδηγήσει τους πολίτες σε εξέγερση και κατ’ επέκταση στη γέννηση του Joker.
Ο Άρθουρ είναι ένα από τα θύματα και ένα από τα λεγόμενα «φρικιά» της ζωής. Είναι ένας άνθρωπος απογοητευμένος, χτυπημένος, χλευασμένος, κακοποιημένος. Είναι πολύ εξοικειωμένος με τη γεύση του αίματος στο στόμα του. Αλλά δεν είναι μόνο ένας μοναχικός ή παρεξηγημένος χαρακτήρας, δεν δύναται και να αλληλεπιδράσει με τον κόσμο. Η καθημερινότητα είναι σχεδόν αδύνατη, καθώς οι κανόνες και οι κώδικες που θεσμοθετούν μια κοινωνία, ακόμα και στην περίπτωση της κατεστραμμένης και γεμάτης σκουπίδια Gotham, παραμένουν άγνωστοι γι ‘αυτόν και για τους περισσότερους πολίτες. Αντίθετα, στέκεται έξω από τον κόσμο, εν μέρει λόγω μιας κατάστασης που του προκαλεί ανεξέλεγκτο γέλιο (συχνά στις χειρότερες δυνατές καταστάσεις), ενώ ταυτόχρονα τα μάτια του αντανακλούν μόνο πόνο και θλίψη.
“Απλά δεν θέλω να αισθάνομαι τόσο άσχημα πια”, ψιθυρίζει ο Arthur, στον οποίο χορηγούνται επτά διαφορετικοί τύποι φαρμάκων και αποτελεί θύμα του συστήματος για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του. Ένα σύστημα που τώρα δεν έχει πόρους ή χρόνο για αυτόν. Ένας απελπισμένος ψίθυρος που ξέρει ότι δεν θα ακουστεί από κανέναν. Γεγονός που υποδηλώνει την αρχή τόσο της “κατάβασης” όσο και της μετεξέλιξής του στον Joker.
Ως Arthur / Joker, ο Joaquin Phoenix είναι εκπληκτικός. Ο σκηνοθέτης Phillips δήλωσε ότι είχε μια φωτογραφία του ηθοποιού πάνω από την οθόνη του καθώς έγραφε το σενάριο και θεωρούσε πως είναι ο πλέον κατάλληλος για τον ρόλο. Η επιλογή του αυτή σίγουρα τον έβγαλε, ως προς όλες τις έννοιες, ασπροπρόσωπο. Ο Φοίνιξ ενσαρκώνει τον Άρθουρ, έχοντας χάσει αρκετό βάρος για το ρόλο, ούτως ώστε να φαίνεται σκελετωμένος, εύθραυστος και πεινασμένος. Οι σκιές τονίζουν τα εκτεθειμένα οστά του. Η φυσικότητα των κινήσεών του είναι καταπληκτική, το πώς γελά, τρέχει, κάθεται, καπνίζει, “τσαλακώνεται”. Αυτή η έντονη προσωπικότητά του και οι συναισθηματικές του μεταπτώσεις, σε καθηλώνουν. Το να τον συγκρίνει κανείς με τον Heath Ledger και τον Jack Nicholson είναι μάταιο, κι αυτό διοτι αυτός είναι ένας Τζόκερ που δεν έχουμε δει ποτέ ξανά. Αναμφισβήτητα ο Joaquin Phoenix άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του στον χαρακτήρα του Joker.
Παρακάτω θα δούμε κάποιες backstage πληροφορίες / fun facts για την ταινία:
1) Ο ηθοποιός παρακολούθησε πολλά βίντεο με ξεσπάσματα ανθρώπων που νοσούσαν από παθολογικό γέλιο, πρωτού υιοθετήσει το γέλιο του Joker.
2) Ο απόκοσμος χορός του ήταν προϊόν αυτοσχεδιασμού (στην σκηνή που κλείνεται σε μια τουαλέτα αφού διέπραξε τον πρώτο του φόνο).
3) Ο Joaquin Phoenix και ο Heath Ledger (από παλιότερη ταινία “Batman” που υποδυόταν επίσης τον Joker) ήταν πολύ στενοί φίλοι. Η μοναδική περίπτωση στην ιστορία που έδωσε δύο Όσκαρ σε διαφορετικούς ηθοποιούς για τον ίδιο ρόλο.
4) Η ταινία κατάφερε να μπει στην δεκάδα με τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών του Imdb.
5) Καθώς προετοίμαζε τον ρόλο του ο Phoenix, μελετούσε την κινησιολογία από διάσημους ηθοποιούς βουβού κινηματογράφου, όπως Buster Keaton και Ray Bolger.
6) Μια από τις κύριες πηγές έμπνευσης για την ταινία, αποτέλεσε η βουβή ταινία “The man who laughs”.
7) Το μακιγιάζ του Άρθουρ ήταν επί τούτου σε ρετρό ύφος (από παλαιότερες εμφανίσεις κλόουν) και τα χείλη του είχαν αυτό το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα, ώστε να προσομοιώνουν το αίμα.
8) Το σενάριο σε πολλά σημεία του ήταν δυναμικό και οι ηθοποιοί έπρεπε να μπουν στο ρόλο αυτοσχεδιάζοντας πολλές φορές.
9) Ο πρωταγωνιστής δήλωσε πώς δεν έκανε καμία αναφορά σε στοιχεία παλαιότερων ενσαρκώσεων του ρόλου.
10) Ο Robert De Niro είναι ο πιο αγαπημένος ηθοποιός του Joaquin Phoenix. Παρ’ όλα αυτά, αντάλλαξαν ελάχιστες κουβέντες μεταξύ τους, αφού οι δύο ρολόι είχαν ελάχιστη αλληλεπίδραση.
11) Ο σκηνοθέτης Phillips ανέθεσε αμέσως στη συνθέτρια Hildur Guðnadóttir να ξεκινήσει να γράφει μουσική με βάση το σενάριο, πράγμα το οποίο δεν είναι συνηθισμένο στις ταινίες.
12) Ο πρωταγωνιστής υιοθέτησε τρεις διαφορετικούς τύπους γέλιου: της θλίψης, της μίμησης (το γέλιο ενός εκ των θυμάτων του στο μετρό) και της απόλυτης χαράς με την κάθαρση του χαρακτήρα στο τέλος της ταινίας.
Χαρακτηρίζοντας τον κόσμο, από μη ισορροπημένο στην καλύτερη περίπτωση, εως κακόβουλο στη χειρότερη, ο Phillips δίνει εύφορο έδαφος για τις χειρότερες και πιο καταστροφικές παρορμήσεις των θεατών του. “Απλά δεν θέλω να αισθάνομαι τόσο άσχημα πια”, λέει ο Άρθουρ. Είναι ένας ανάλογου με τον κόσμο που παρουσιάζει ο Phillips τύπου κακοποιός, αβλαβής και λυπημένος, όχι απλά ένας οποιοσδήποτε “προβληματικός άνθρωπος”, αλλά ένα είδωλο για όλους τους καταπιεσμένους, ένας “ήρωας”.
Σκοπός της ταινίας κατά τη γνώμη μου είναι να σε φέρει στο εξής δίλημμα: “παίρνω το μέρος του <<κακού>> και του παράνομου για να πολεμήσω το οποιοδήποτε κοινωνικό-οικονομικό-ηθικό αδίκημα ή καταδικάζω ανθρώπους, επιβάλλοντας την δικαιοσύνη, μη ενδιαφερόμενος για αυτούς, που η ίδια η κοινωνία κατέστρεψε”. Μάλλον, όταν κάποιος πλούσιος – ψυχικά υγιής διαπράττει άμεσα ή έμμεσα κάποιο έγκλημα-αδίκημα αποκαλείται, επιχειρηματικότητα και πλάνο ανέλιξης και απ’την άλλη όταν κάνει το ίδιο ένας φτωχός – άτομο με διαταραχή αποκαλείται εγκληματίας, σύμφωνα με την ταινία. Νομίζω το “Joker” θέλει να δείξει στους θεατές μια τέτοια πτυχή της κοινωνίας.
Προσωπικά την θεωρώ τρομερή ταινία, η οποία καταφέρνει να σε αφήνει άφωνο, τόσο με την υπόθεση (και τα βαθιά μηνύματά της) όσο και με την φανταστική υποκριτική του Joaquin Phoenix.
Βαθμολογία από εμένα: 9.5/10
