Πόσο συμμετέχουμε στη δημοκρατία;

Πόσο συμμετέχουμε στη δημοκρατία;

Ελλάδα, 17 Νοεμβρίου 2020

47 χρόνια πριν η νεολαία της χώρας ξεσηκωνόταν κατά της απολυταρχικής και μη δημοκρατικά εκλεγμένης εξουσίας. Κάποιοι έχασαν τη ζωή τους, άλλοι τη ψυχική τους υγεία, άλλοι βασανίστηκαν και άλλοι πέρασαν διαφόρων ειδών δοκιμασίες. Άξιζαν τον κόπο αυτές οι θυσίες θα σκεφτεί κανείς,  αν αναλογιστούμε πως σχεδόν μισό αιώνα μετά, η δημοκρατία έχει εδραιωθεί ως το πολίτευμα της χώρας μας.

Συνταγματικά, έχουμε προεδρευόμενη κοινοβουλευτική δημοκρατία, με σαφή διάκριση εξουσιών και μοναδική κυρίαρχη δύναμη τον ίδιο το λαό που εκλέγει τους αντιπροσώπους του.

Πόσο κυρίαρχος είναι ο λαός όμως; Τι ρόλο διαδραματίζει στις αποφάσεις αυτών που εκλέγει για να ασκήσουν εξουσία;

Τα ερωτήματα αυτά είναι τεράστια και ουσιαστικά αναπάντητα καθώς η προσωπική άποψη του καθενός διαφέρει. Είτε αριστεροί, είτε δεξιοί είτε οτιδήποτε άλλο, νομίζω η πλειοψηφία συμφωνούμε στο ότι η εκάστοτε κυβέρνηση θα πρέπει να προστατεύει το λαό και να παίρνει τις αποφάσεις βάση αυτής της λογικής.

Στα πολύ σοβαρά ζητήματα, το σύνταγμα προσφέρει τη δυνατότητα της διενέργειας δημοψηφίσματος για να παρθεί μια απόφαση. Στη σύγχρονη Ελλάδα έχουν διεξαχθεί μόλις δύο. Ένα το 1974 για το αν θέλουμε το βασιλιά και ένα το 2015 για το αν αποδεχόμαστε μια πρόταση των “εταίρων” μας για ένα ακόμη μνημόνιο.

iefimerida

Στο φτωχό μου το μυαλό μπορώ να σκεφτώ πολλές ακόμη περιπτώσεις στις οποίες θα έπρεπε να γίνει δημοψήφισμα, καθώς καμία κυβέρνηση δεν είχε το δικαίωμα (συνταγματικά το είχε, βέβαια) να πάρει μια απόφαση που θα υποθήκευε το μέλλον του λαού. Είσοδος στην ΕΟΚ (μετέπειτα Ευρωπαϊκή Ένωση), επανένταξη στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, είσοδος στο ευρώ, ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων, μνημόνιο και πολλά ακόμη είναι μερικά θέματα που μου έρχονται πρόχειρα στο μυαλό.

Όλες αυτές οι αποφάσεις κρίνουν και υποθηκεύουν το μέλλον μιας χώρας. Σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα, καμία κυβέρνηση πλειοψηφίας δε δικαιούται να πάρει τόσο σοβαρές αποφάσεις βάση μιας απλής πλειοψηφίας , η οποία με την βουλευτική πριμοδότηση στο πρώτο κόμμα, χάνει ακόμη και το επιχείρημα της πλειοψηφίας του ελληνικού λαού. Επιπροσθέτως, ελάχιστες φορές είχαμε κυβέρνηση που συγκέντρωσε πάνω από 50% σε εκλογές για να δικαιολογείται μια τέτοια ανάληψη ευθυνών σε κρίσιμα εθνικά θέματα.

Στην άποψη που εκφράζω υπάρχει και ο αντίλογος του “πετάει το μπαλάκι στο λαό για να αποφύγει τις ευθύνες” όταν μια κυβέρνηση καταφεύγει σε δημοψήφισμα. Αν αναλογιστούμε πως τις συνέπειες μιας κρίσιμης απόφασης για το κράτος, θα τις βιώσει κυρίως ο λαός (είτε θετικές είτε αρνητικές), τι πιο δίκαιο από το να παρθεί η απόφαση από την πλειοψηφία του. Άλλωστε το ότι ψήφισα ένα κόμμα δε σημαίνει ότι συμφωνώ με όλες του τις θέσεις ή τις αποφάσεις.

“Ε αν είναι έτσι ας κάνουμε συνέχεια δημοψηφίσματα” θα πει κάποιος.

Θα απαντήσω πως αυτό θα ήταν ιδανικό υπό προϋποθέσεις. Η άμεση δημοκρατία είναι κατά τη γνώμη μου πολύ αποδοτικότερη από τη σημερινή μορφή της, αλλά απαιτεί συγχρόνως και κάποια πράγματα.

Αναφέρομαι στο ενδιαφέρον και την ενημέρωση για τα πολιτικά τεκταινόμενα, κάτι που εκλείπει από το μέσο πολίτη τη σημερινή εποχή, σε μεγάλο μάλιστα βαθμό θεωρώ. Επιπλέον, απαιτεί κριτική σκέψη, κάτι που καλλιεργείται από το εκπαιδευτικό σύστημα κατά κύριο λόγο. Ένα παιδί θα πρέπει να μάθει να σκέφτεται και όχι απλά να αποστηθίζει χωρίς πολλές φορές να καταλαβαίνει καν τι λέει.

Συνοψίζοντας, θεωρώ πως ο ρόλος του λαού στη διακυβέρνηση μιας δημοκρατικής χώρας θα έπρεπε να είναι μεγαλύτερος από την απλή συμμετοχή στις εκλογές. Το ιδανικό θα ήταν αυτό να συνδυαζόταν και με καλύτερη εκπαίδευση των πολιτών και ενδιαφέρον τους για τεκταινόμενα στην κοινωνία. Άλλωστε, όπως ανέφερα και πιο πάνω , εμείς είμαστε οι πρώτοι που βιώνουμε τις συνέπειες των αποφάσεων της εκάστοτε κυβέρνησης, οπότε καλό θα ήταν να παίρνουμε εμείς τις πιο σημαντικές εξ’ αυτών.

Comments

No comments yet. Why don’t you start the discussion?

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *