Φέτος συμπληρώνονται 200 χρόνια από την έναρξη της επανάστασης απέναντι στην οθωμανική αυτοκρατορία, το 1821. Η γιορτή που ετοιμάζεται για αυτή τη συμπλήρωση θα είναι, όπως επαίρονται οι αρμόδιοι, μεγαλειώδης και αντάξια ενός ελεύθερου και ανεξάρτητου κράτους.
Είναι, όμως, τόσο αληθινός αυτός ο χαρακτηρισμός για το κράτος μας;
Πιάνοντας τα πράγματα από την αρχή, το ελληνικό κράτος κηρύχθηκε το 1822 από τις επαναστατικές δυνάμεις και αναγνωρίστηκε επίσημα το 1830.
Το 1821 ξεκίνησε η ελληνική επανάσταση απέναντι στο καθεστώς της τουρκοκρατίας, το οποίο υπήρχε από το 1453 και την άλωση της Κωνσταντινούπολης. Στην επανάσταση εκτός από Έλληνες, πήραν μέρος και Αρβανίτες, καθώς και πολίτες άλλων εθνικοτήτων και θρησκειών, οι οποίοι υπέφεραν από το υπάρχον καθεστώς.
Μετά την αποτυχία στη Μολδοβλαχία, υπήρξε ένα πολύ δυνατό μέτωπο αντίστασης στην Πελοπόννησο, το μεγαλύτερο μέρος της οποίας ελευθερώθηκε πολύ γρήγορα.
Τα χρόνια που ακολούθησαν και παρά τις συνεχείς εθνοσυνελεύσεις, οι εμφύλιες διαμάχες δυνάμωναν αντί να κοπάζουν. Θα ήταν πραγματικά τραγελαφικό να διεκδικούν άπαντες την εξουσία, ενώ προηγουμένως υπέφεραν από τον τουρκικό ζυγό και δεν ασκούσαν καμία επιρροή στο πως λαμβάνονταν οι αποφάσεις.
Τα πράγματα, όμως, δεν ήταν ακριβώς έτσι, καθώς πολλά από τα μεγάλα κεφάλια της επανάστασης, ήταν κοτζαμπάσηδες με το προηγούμενο καθεστώς και συνεπώς καθόλου πρόθυμοι να αφήσουν τη διοίκηση του τόπου να περάσει σε άλλα χέρια. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα από την οικογένεια των Μαυρομιχαλαίων, δεν υπάρχει.
Οι Τούρκοι, εκμεταλλευόμενοι την εμφύλια διαμάχη των άρτι απελευθερωμένων Ελλήνων, καλούν το σύμμαχο τους Ιμπραήμ από την Αίγυπτο. Χιλιάδες Αιγύπτιοι αποβιβάζονται στην Πελοπόννησο, κι από τη διαμάχη για τη διοίκηση, περάσαμε άμεσα στη μάχη για επιβίωση. Ο Ιμπραήμ δεν αφήνει τίποτα όρθιο και η περιοχή επιστέφει σε τουρκικά χέρια.
Ακούγεται και είναι όντως στενάχωρο, αλλά δυστυχώς είναι η αλήθεια. Η ελληνική επανάσταση του 1821 ήταν άκρως ηρωϊκή, αλλά αποτυχημένη.
Ελληνικό κράτος σχηματίστηκε χάρη στις μεγάλες δυνάμεις της εποχής. Αγγλία, Γαλλία και Ρωσία ήθελαν τον έλεγχο της περιοχής της Ελλάδας. Με τη ναυμαχία του Ναυαρίνου, διαλύουν τους Αιγύπτιους και ιδρύουν το ελληνικό κράτος. Το κατά πόσο αυτόνομο και ελεύθερο ήταν αυτό το κράτος, είναι στην κρίση του καθενός να το ορίσει.
Η τύχη μας χαμογελά και οι μεγάλες δυνάμεις μας κάνουν ένα ανεκτίμητο δώρο. Ορίζουν ως πρώτο κυβερνήτη της χώρας μας τον Ιωάννη Καποδίστρια και αυτός πιάνει άμεσα δουλειά για να σχηματίσει κρατικές υποδομές από το μηδέν. Κι ενώ όλα βαίνουν καλώς και το σχέδιο του Καποδίστρια φαίνεται και είναι ιδανικό, η προαναφερθείσα φατρία δε μπορεί να αντέξει το γεγονός ότι δεν κάνει πλέον κουμάντο στη χώρα και τον δολοφονεί.
Οι μεγάλες ευκαιρίες στη ζωή συνήθως έρχονται μια φορά, με αποτέλεσμα οι προστάτιδες δυνάμεις να αλλάξουν το πολίτευμα σε βασιλεία και να φέρουν τον ανήλικο Βαυαρό, Όθωνα, ως πρώτο βασιλέα της Ελλάδας. Κάπου εκεί χάθηκε κι η ευκαιρία της χώρας να να γίνει ένα σύγχρονο κράτος με υποδομές και λειτουργικότητα. Όπως πάντα, την ευκαιρία την σκοτώσαμε εμείς οι ίδιοι οι Έλληνες.
Τα χρόνια περνούν και το ελληνικό κράτος συνεχίζει να υπάρχει “ελεύθερο”, χωρίς να διαδραματίζει κάποιο ρόλο σε ιστορικά γεγονότα, πάρα μόνο υπηρετώντας αυτούς που το ίδρυσαν.
Φτάνουμε στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και όλοι έχουν να λένε για την επικράτηση των λιγοστών Ελλήνων απέναντι στους Ιταλούς. Η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου μνημονεύεται ακόμη ως πολύ καθοριστικός παράγοντας στη νίκη των συμμάχων, αλλά τα εύσημα τα παίρνουν κυρίως οι Άγγλοι. Βελουχιώτης και Ζέρβας έκαναν στην άκρη τις πολιτικές τους διαφορές και συμμάχησαν προ του κοινού εχθρού, αλλά ούτε αυτό έφτανε στη μικρή Ελλάδα για να πάρει τα εύσημα που της αναλογούν.
Η συνέχεια είναι λίγο πολύ γνωστή με την Ελλάδα να μοιράζεται ως τρόπαιο στους συμμάχους, με Άγγλους και Αμερικανούς να εναλλάσσονται στο κουμάντο μας. Οι αγωνιστές της αντίστασης κυνηγήθηκαν σαν εχθροί και οι δοσίλογοι έγιναν η νέα αστική τάξη. Και θέλουμε μετά να μιλάμε για ελεύθερο και ανεξάρτητο κράτος.
Η Ελλάδα είχε τις λιγότερες δίκες για προδότες, κάτι που μπορεί να σημαίνει δύο πράγματα. Είτε όντως δεν υπήρχαν προδότες, είτε απλά οι προδότες έγιναν το μεταπολεμικό κράτος. Έγκειται στην κρίση του καθενός και πάλι το όποιο συμπέρασμα.
Τελευταίο, αλλά όχι έσχατο γεγονός, είναι η χούντα των συνταγματαρχών. Η αυτοαποκαλούμενη “επανάσταση” ήταν καθαρά αμερικανικής προέλευσης και παρά τα όσα ψέματα διαδίδουν οι οπαδοί της, τα στοιχεία είναι αμείλικτα εις βάρος τους. Ναι, έφτιαξαν δρόμους, αλλά έχασαν και τη μισή Κύπρο. Ναι, κοιμόμασταν με τις πόρτες ανοιχτές γιατί ο γείτονας μας που “ροχάλιζε” ήταν σε εκπαιδευτική εκδρομή στην Μακρόνησο. Μένοντας όμως στο θέμα μας, πάλι οι ξένοι έκαναν κουμάντο στη χώρα μας.
Και φτάνουμε στο σήμερα. Πόση δύναμη έχει μια ελληνική κυβέρνηση; Ένα καλό παράδειγμα είναι η πρώτη κυβέρνηση Τσίπρα, με υπουργό οικονομικών τον Γιάννη Βαρουφάκη. Ο λαός συντάχθηκε μαζί του στην προσπάθεια να σταματήσει η χώρα να αποτελεί αποικία χρέους και το αποτέλεσμα είναι γνωστό. Το μνημόνιο ήρθε και ο λαός είπε και ευχαριστώ, καθώς “μπορούσαμε να είμαστε χειρότερα”.
Μήπως τελικά αυτό το χειρότερα είναι που πρέπει να ζήσουμε ώστε να γίνουμε πραγματικά ελεύθεροι; Ή μήπως είμαστε αιώνια καταδικασμένοι να είμαστε υποδουλωμένοι στους ισχυρούς; Ο καθένας έχει την απάντηση που τον εκφράζει.
